بررسی و تحلیل خطوط ویژه اتوبوس و تاکسی و تاثیر آن بر کیفیت ترافیک معابر شهری

در میان سیستم های مختلف حمل و نقل عمومی، سیستم اتوبوسرانی سهم عمده و نقش موثری را به دلیل مزایایی از قبیل هزینه پایین و انعطاف پذیری بالا داراست بنابراین یکی از چاره های کاهش ترافیک شهرهای بزرگ، تخصیص خطوط ویژه به وسایل نقلیه عمومی است. با این دیدگاه و با توجه به مزایای خطوط ویژه از جمله هزینه کم و اجرای سریع، کاهش زمان و هزینه مسافران، کمک به کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست و... تصمیم به تحقیق و پژوهش در مورد خطوط ویژه وسایل حمل ونقل عمومی در شهرهای پرترافیک کشور گرفته شد. پژوهش حاضر با اهدافی چون، ارائه شاخص های امکان پذیری خطوط ویژه در شهرهای پر ترافیک، بررسی اصول و ضوابط اجرای خطوط ویژه، توجه به طراحی صحیح خطوط ویژه به منظور افزایش کارایی سیستم، تاثیر اجرای خطوط ویژه بر کیفیت خیابان ها و ضوابط تبدیل خطوط ویژه اتوبوس به خطوط ویژه وسایل حمل و نقل عمومی؛ و با فرض دخیل نبودن نوع خط ویژه در محاسبات مربوط به ارائه مدل، آغاز شده و با بررسی خطوط ویژه پنج گانه شهر شیراز و انجام مقایسه ها و تحلیل هایی در زمینه های مختلف از جمله کاهش یا افزایش زمان سفر، تعداد مسافران، سرعت وسایل نقلیه، تعداد وسایل نقلیه عبوری و...، پیش و پس از اجرای خطوط ویژه ادامه یافته و در پایان با ارائه مدلی جهت اجرای خطوط ویژه اتوبوس و تاکسی به اتمام رسیده است. نتایجی که از این پژوهش حاصل شده است نشان از کاهش زمان سفر، افزایش تعداد مسافران، کاهش آلودگی هوا به سبب کاهش در تعداد خودروهای عبوری از معبر، افزایش سرعت وسایل نقلیه اعم از اتوبوس، تاکسی و شخصی و دیدگاه مثبت مسافران نسبت به خطوط ویژه وسایل نقلیه عمومی است. تنها در خطوط ویژه خلاف جهت جریان، بدلیل عدم امکان سبقت وسایل نقلیه، زمان سفر افزایش یافته که نارضایتی هایی در دیدگاه مسافران بوجود آمده است. در پایان پژوهش طراحی خطوط ویژه اتوبوس که توسط مدل ژائو و گن انجام می شود، برای خطوط ویژه اتوبوس و تاکسی در معابر پرتردد شهرهای پرترافیک کشور کالیبره شده است.